Επικίνδυνα παιχνίδια με την Ελευθεροτυπία και τη Δημοκρατία

Η αρχή έγινε με το νομοσχέδιο Χρυσοχοΐδη για τις πορείες και ειδικότερα με το κεφάλαιο που αφορά στην κάλυψή τους από δημοσιογράφους και φωτορεπόρτερ.
Με το νομοσχέδιο αυτό που έγινε νόμος του κράτους, θεσμοθετήθηκε η παραβίαση της ελευθερίας του Τύπου και ιδιαίτερα της ελεύθερης πρόσβασης των δημοσιογράφων στα γεγονότα. Αυτό ούτε ο Όρμπαν δεν το τόλμησε. Γινόταν ως τώρα, αλλά περιστασιακά και υπό βροχή καταγγελιών σε διεθνείς οργανισμούς...
Τώρα, έρχεται και δεύτερο "χτύπημα" για τον Τύπο και τη Δημοκρατία στην Ελλάδα. Πρόκειται για την επιχειρούμενη αντικατάσταση του άρθρου 191 του Ποινικού Κώδικα για τη «Διασπορά ψευδών ειδήσεων» που θα οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις στο άμεσο μέλλον.
Η κυβέρνηση, με πρόσχημα και την πανδημία, συνεχίζει να ακολουθεί πολύ περίεργα μονοπάτια. Μετά τη λίστα Πέτσα, την ανυπαρξία του ΕΣΡ, τους δεκάδες δημοσιογράφους στο Μαξίμου και στα κυβερνητικά πόστα, αλλά και μετά την αποσιώπηση ειδήσεων από κυρίαρχα ΜΜΕ, ορίζονται, τώρα, αυστηρές ποινές για τα fake news, αλλά με έναν εντελώς αόριστο τρόπο. Εναν "επίτηδες" αόριστο τρόπο, ώστε να δημιουργείται μία τεράστια ομπρέλα που θα τα καλύπτει όλα...  
Συγκεκριμένα, το άρθρο 191 του Ποινικού Κώδικα σχεδιάζεται να αντικατασταθεί ως εξής: «Όποιος δημόσια ή μέσω του διαδικτύου διαδίδει ή διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις που είναι ικανές να προκαλέσουν ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες ή να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην εθνική οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών και χρηματική ποινή. Εάν η πράξη τελέστηκε επανειλημμένα μέσω του Τύπου ή μέσω διαδικτύου, ο υπαίτιος τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών και χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και ο πραγματικός ιδιοκτήτης ή εκδότης του μέσου με το οποίο τελέστηκαν οι πράξεις των προηγούμενων εδαφίων. Όποιος από αμέλεια γίνεται υπαίτιος κάποιας από τις πράξεις της προηγούμενης παραγράφου, τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος ή χρηματική ποινή».

Πρόκειται για τροποποίηση του άρθρου 191 του Ποινικού Κώδικα κατά τρόπον ώστε, ένα αμφιλεγόμενο νομικό κείμενο που στόχο έχει να προφυλάξει από τη διασπορά ψευδών ειδήσεων, να μετατρέπει το ίδιο άρθρο σε λογοκριτικό, με στόχευση στο Διαδίκτυο. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό το ότι στο άρθρο προστίθενται ως παράνομες και ειδήσεις που μπορεί «να προκαλέσουν ανησυχίες [...] για τη δημόσια υγεία», δημιουργώντας το ερώτημα αν η κυβέρνηση θέλει να ελέγξει ασφυκτικά την κριτική που ασκείται ευρύτατα στο Διαδίκτυο (πολύ περισσότερο απ’ όσο σε άλλα μέσα), σχετικά με την πολιτική της στην εποχή της πανδημίας.

Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας Βασίλης Παπαστεργίου εκφράζει τον προβληματισμό του γι’ αυτήν την αλλαγή, τονίζοντας μάλιστα ότι η προηγούμενη διάταξη -είχε τροποποιηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και προβλέπει φυλάκιση έως 3 χρόνων!- όφειλε να επανεξεταστεί και όχι να εμπλουτιστεί.

«Οφείλουμε να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι σε κάθε διάταξη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς τον σκοπό του περιορισμού της ελευθερίας της Ενημέρωσης και της Ελευθερίας του Λόγου», επισημαίνει το μέλος του Δ.Σ. του ΔΣΑ και προσθέτει: «Θεωρώ ότι ήδη η υπάρχουσα ρύθμιση είναι προβληματική από αυτή τη σκοπιά και επομένως και η διεύρυνση του πεδίου της δύναται να προκαλέσει ανάλογα προβλήματα».

Το άρθρο 191 του Π.Κ. όπως είναι σήμερα, αναφέρει: «Όποιος δημόσια ή μέσω του διαδικτύου διαδίδει ή διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις με αποτέλεσμα να προκαλέσει φόβο σε αόριστο αριθμό ανθρώπων ή σε ορισμένο κύκλο ή κατηγορία προσώπων, που αναγκάζονται έτσι να προβούν σε μη προγραμματισμένες πράξεις ή σε ματαίωσή τους, με κίνδυνο να προκληθεί ζημία στην οικονομία, στον τουρισμό ή στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή να διαταραχθούν οι διεθνείς της σχέσεις, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή. Όποιος από αμέλεια γίνεται υπαίτιος της πράξης της προηγούμενης παραγράφου τιμωρείται με χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας».

Τί σημαίνει όμως, και πώς ακριβώς ορίζεται στο νέο - προτεινόμενο άρθρο 191 του Π.Κ αυτό το «να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην εθνική οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία»; Πώς μεταφράζεται πρακτικά αυτό; Αν κάποιος γράψει για παράδειγμα ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι άχρηστη και στην οικονομία και στη δημόσια υγεία, θα θεωρηθεί ψευδής είδηση που θα κλονίσει την εμπιστοσύνη του κοινού; Και ποιου κοινού ακριβώς;
Να θυμίσουμε ότι η πρώτη κυβέρνηση που με πρόσχημα τις θεωρίες συνωμοσίας ποινικοποίησε τα fake news για την πανδημία, όρος ασαφής, και που δεν ορίστηκε, ήταν η κυβέρνηση του Όρμπαν. Ο Όρμπαν είναι σήμερα το "μαύρο πρόβατο" της Ευρώπης, πιο ακροδεξιός και από το Jobbik, τη Χρυσή Αυγή της Ουγγαρίας».
Με ενδιαφέρον αναμένονται οι αντιδράσεις του δημοσιογραφικού κόσμου, όπως και των εκδοτών....